Jak zwiększyć pewność siebie? Wskazówki naukowców

Budowanie pewności siebie to często długotrwały proces. Składa się na niego zaufanie do samego siebie, przekonanie, że damy radę sprostać życiowym wyzwaniom i podejmiemy właściwe decyzje w nawet bardzo trudnych sytuacjach. Wymaga on w wielu przypadkach zmiany własnych przekonań, a niejednokrotnie również przepracowania głębszych problemów i pracy z emocjami. Potrzebne tutaj jest także wspierające środowisko, a czasami nawet wizyta u specjalisty.

Nie jest to pojęcie równoznaczne z poczuciem własnej wartości, które odnosi się nie tylko do wiary we własną skuteczność, ale też do szacunku dla samego siebie (swoich wartości, prawa do bycia szczęśliwym, dokonywania wyborów, zaspokajania potrzeb itd.). Innymi słowy, poczucie własnej wartości to akceptacja siebie z własnymi mocnymi i słabymi stronami (polecam z całego serca książkę Nathaniela Brandena “6 filarów poczucia własnej wartości”, wyd. Feeria).

Czasami zdarza się, że potrzebujemy szybko poprawić samopoczucie przed ważnym dla nas zadaniem, takim jak rozmowa o pracę, spotkanie z klientem, wystąpienie publiczne, czy też… randka lub inne spotkanie towarzyskie. Jak zatem w prosty sposób pomóc sobie i zwiększyć pewność siebie od razu?

Sposoby na szybkie zwiększenie pewności siebie 

Wśród naukowców trwa dyskusja, czy pewność siebie ma podłoże genetyczne (jeżeli interesuje Cię ten wątek, sprawdź podane poniżej materiały źródłowe), czy też można nad nią pracować i się jej “wyuczyć”. Niezależnie od dyskusji na temat tego, co jest głównym determinantem naszej pewności siebie, wiemy już, że istnieje kilka naukowo udowodnionych sposobów, które mogą nam pomóc na co dzień, a które warto wypróbować.

Sprawdźmy, co mówią badania na temat zwiększenia pewności siebie – oto trzy sposoby, które możesz zastosować od zaraz:

1. Przywołaj chwile, kiedy czułeś się pewny siebie

Jeżeli przygotowujesz się do ważnego dla Ciebie wydarzenia, przypomnij sobie moment, w którym czułeś się bardzo pewny siebie. Metoda ta również została naukowo udowodniona w ciekawych badaniach z 2013 r. na temat wpływu przywoływania pozytywnych przeżyć na pewność siebie.

W trakcie dwóch eksperymentów badani mieli udawać albo kandydatów do pracy albo kandydatów do szkoły. Najpierw mieli przypomnieć sobie i opisać przygnębiające lub budujące doświadczenia z przeszłości, a potem otrzymali ogłoszenie rekrutacyjne do pracy lub do szkoły oraz zadanie, by napisać jak najlepszy list motywacyjny.

Okazało się, że osoby, które w pamięci przywoływały pozytywne przeżycia stawały się na tyle pewne siebie, że miało to znaczący wpływ na wykonanie przez nich zadania – list motywacyjny, który mieli napisać był o wiele lepszy.

Kolejna grupa badanych udawała rekruterów do pracy/szkoły – osoby te nie były one świadome tego, na czym polegał eksperyment – miały tylko dokonać wyboru najlepszych listów motywacyjnych. W zdecydowanej większości wybierali oni listy motywacyjne tych, którzy przed ich napisaniem zwiększyli swoją pewność siebie poprzez przypominanie sobie budujących przeżyć.

Zatem jeżeli stoisz przed jakimś trudnym zadaniem i potrzebujesz więcej pewności siebie, weź kartkę papieru i opisz dokładnie pozytywne przeżycie, w którym czułeś się dobrze. Przypomnij sobie, jakie odczuwałeś wtedy emocje. Opisz je szczegółowo. Po takim ćwiczeniu powinieneś poczuć się wzmocniony i pełen energii, gotowy stawić czoło nowym wyzwaniom!

2. Przyjmij odpowiednią postawę

Zacznij od tego, by… usiąść prosto! W badaniach na temat postawy ciała przeprowadzonych na grupie studentów z University Ohio okazało się, że postrzeganie samego siebie zmienia się w zależności od postawy. Studentów poproszono o pomyślenie o swoich mocnych i słabych stronach i wypisanie ich w pozycji wyprostowanej lub siedząc skulonym. Podsumowując badanie w dużym skrócie – okazało się, że ci, którzy siedzieli wyprostowani, mieli o wiele lepszą samoocenę, a co za tym idzie – czuli się bardziej pewni siebie.

Często zakładamy, że nasze poczucie pewności siebie pochodzi tylko ze sposobu w jaki o sobie myślimy. Badania pokazują nam jednak, że również postawa ciała może mieć wpływ na naszą pewność siebie, że wzmacnia ona lub osłabia to, o czym myślimy. Jeżeli na co dzień mamy pozytywne myśli na  swój temat, to możemy zwiększyć pewność siebie pamiętając o odpowiedniej postawie.

Zatem staraj się na co dzień pamiętać o tym, by siadać wyprostowanym.

Dodatkowo możesz zacząć też praktykować którąś z “postaw mocy”, zaproponowanych przez naukowców z Uniwersytetu Columbia i Harvard. Doszli oni do wniosku, ze z pewnością siebie nierozerwane są dwa aspekty:

• otwarta postawa rąk i nóg (im bardziej otwarta tym, większa pewność siebie)
• ekspansywność, czyli jak wiele przestrzeni zajmuje dana osoba (im więcej, tym większa pewność siebie).

Osoby niepewne zazwyczaj przyjmują postawę zamkniętą (skuloną ze skrzyżowanymi kończynami).

Naukowcy stwierdzili, że wystarczy zmienić pozycję na 2 minuty, a poziom testosteronu, który odpowiada za dominację wzrośnie, natomiast spadnie kortyzolu (hormonu stresu).

Jeżeli interesuje Cię zagadnienie wpływu mowy ciała na nasz umysł, emocje i stan fizjologiczny, sięgnij po książkę Amy Cuddy: “Presence. Bringing Your Boldest Self to Your Biggest Challenges” (w Polsce wydanej pod tytułem: “Wstań! Skuteczny sposób, by zyskać pewność siebie i stawić czoło wyzwaniom”, wyd. Znak, 2016).

Możesz również obejrzeć bardzo ciekawe wystąpienie Amy Cuddy podczas konferencji TED.

Amy Cuddy, “Język ciała kształtuje naszą osobowość”

Należy jednak zaznaczyć, że debata naukowa na temat wpływu “postaw mocy” na poziom hormonów nadal trwa – badania przeprowadzone w 2015 r. na większej próbie kobiet i mężczyzn nie wykazały wpływu “postaw mocy” na poziom hormonów (wykazały jednak wzrost poczucia mocy – pewności siebie).

Amy Cuddy nadal jednak broni swojej teorii podkreślając, że jest  bardzo dużo dowodów (także w innych badaniach) wskazujących na to, że istnieje wpływ postaw ciała na zwiększenie pewności siebie.

Niezależnie od tego, jak duży wpływ przyjmowanie odpowiedniej postawy ma na nasze hormony, to tak jak zaznaczyła Amy Cuddy, w wielu badaniach udowodniono, że ich praktykowanie może nam przynieść efekty w postaci zwiększenia poczucia pewności siebie.

Może zatem warto wprowadzić zarówno do codziennej rutyny jak i przed każdym ważnym wyzwaniem praktykowanie którejś z postaw mocy: np. stanie z wysoko uniesionymi ramionami.

3. Ubierz się jak Superman!

Na koniec, ważna wskazówka: uważaj, w co się ubierasz! Warto sięgnąć po książkę prof. Karen Pine, która zajmuje się psychologią mody: “Mind What You Wear: The Psychology of Fashion”. Pokazuje ona, w jaki sposób za pomocą niewielkich zmian możemy pomóc sobie na co dzień w pracy czy też w biznesie, ponieważ ubrania wpływają na nasz sposób myślenia i  nastrój.

Karen Pine przeprowadziła badania, z których wynika, że ubranie T-shirtu z nadrukiem superbohatera pomaga zwiększyć pewność siebie. W eksperymencie brały udział trzy grupy studentów: pierwsza w koszulce z symbolem Supermana, druga w gładkiej, niebieskiej koszulce i grupa kontrolna – studenci we własnych ubraniach, które noszą na co dzień.

Poproszono ich o zrobienie testów (the Social Comparison Rating Scale) i okazało się, że studenci ubrani w koszulkę z Supermenem postrzegali siebie jako lepszych od innych, bardziej lubianych, atrakcyjniejszych i pewnych siebie, niż ci w gładkim T-shircie. Dodatkowo ocenili oni, że mogą podnieść większy ciężar, niż Ci, którzy nie mieli stroju superbohatera, czyli czuli się także silniejsi fizycznie!

Według badaczki każdy z nas podświadomie absorbuje symboliczne znaczenie naszych ubrań, dlatego właśnie wizerunek superbohatera czyni nas nie tylko emocjonalnie bardziej pewnymi siebie, ale… wydaje nam się, że dodaje nam tężyzny fizycznej.

Zaczęłam się zastanawiać, jaki strój powinnam sobie sprawić… Chyba najbardziej pasowałby mi Robin Hood. A Ty? Którego Superbohatera wybierasz?

***BONUS tylko dla Panów –  skorzystajcie z “efektu Axe”!

Dlaczego tylko dla Panów? Ponieważ badanie opisane w “International Journal of Cosmetic Science” dotyczyło właśnie poczucia pewności siebie mężczyzn. Przypomnij sobie reklamy dezodorantu dla mężczyzn Axe (tak tak, to te, gdzie tłum kobiet ogląda się za mężczyzną, który spryskał się dezodorantem Axe).

A tutaj jedna z najlepszych reklam Axe:) *UPDATE: NIESTETY REKLAMA ZNIKNĘŁA JUŻ!

Wspomniane przeze mnie badania udowodniły, że… rzeczywiście taki efekt może zaistnieć u “wypachnionych” panów.

Na czym polegało badanie? Mężczyźni wyperfumowali się dezodorantem (Lynx, który pachnie podobnie do Axe). Ci, którzy użyli dezodorantu, w ciągu zaledwie 15 minut zaczynali się czuć bardziej pewni siebie, a w ciągu kolejnych trzech dni stopniowo wzrastało także ich poczucie atrakcyjności.

Ale to nie wszystko! Badani mężczyźni rzeczywiście zyskali na atrakcyjności w oczach kobiet. Nagrano ich wypowiedzi po użyciu dezodorantu (udawali, że rozmawiają z kobietą) i pokazano je grupie kobiet.

Jak się pewnie domyślasz, kobiety uznały za bardziej atrakcyjnych tych, którzy użyli dezodorantu. Uczyniły to po obejrzeniu video, nic nie wiedząc na temat szczegółów badania i nie mając pojęcia jak poszczególni panowie pachną. Poczucie pewności siebie badanych wpłynęło na to, w jaki sposób zaprezentowali się przed kamerą.

Co ciekawe, aż siedemdziesiąt procent badanych po wyjściu z laboratorium doniosło, że ludzie z ich otoczenia skomplementowali ich nowy zapach.

Panowie, jeżeli chcecie wzmocnić swoją pewność siebie, czuć się bardziej atrakcyjnie i spowodować, by inni postrzegali Was w ten sposób… perfumujcie się! Po prostu 😉

Materiały, z których skorzystałam podczas pisania tego artykułu: 

D. Biello, “Inside the debate about power posing: a Q & A with Amy Cuddy”,  2017, www.ideas.ted.com.

N. Branden, “6 filarów poczucia własnej wartości”, Wyd. JK, 2015.

P. Brinol, R. E. Petty, B. Wagner, “Body posture effects on self-evaluation: A self-validation approach”,  European Journal of Social Psychology, Eur. J. Soc. Psychol. 39, 1053–1064 (2009).

D. R. Carney, A. J. C. Cuddy, A. J. Yap, Power posing: Brief nonverbal displays cause changes in neuroendocrine levels and risk tolerance, „Psychological Science” 2010, 21, s. 1363–1368.

S. Craig Roberts, A. C. Little , A. Lyndonà, J. Roberts, J. Havlicek, R. L. Wright, “Manipulation of body odour alters men’s self-confidence and judgements of their visual attractiveness by women”, “International Journal of Cosmetic Science” 31, 2009 s. 47 –54.

A. Cuddy, “Presence. Bringing Your Boldest Self to Your Biggest Challenges”, Orion Books, 2015.

J. Cesario, K. J. Jonas, D. R. Carney, “CRSP special issue on power poses: what was the point and what did we learn?”, 28 Jun 2017.

A. Gelman and Kaiser Fung, “The Power of the Power Pose”, www.slate.com.

M. Healy, “Is Self-Confidence Pre-Determined? Are you born with self-confidence, or is it taught?”, www.psychologytoday.com.

J. Lammers, D. Dubois, D. D. Rucker, A. D.Galinsky, “Power gets the job: Priming power improves interview outcomes”, “Journal of Experimental Social Psychology”, 2013.

K. Pine, “Mind What You Wear: The Psychology of Fashion”, Amazon 2014.

R. Williams, “Do You Have the Self-Confidence Gene?”, www.psychologytoday.com.

R. Williams, “Self-Confidence: Nature or Nurture? Are you born with self-confidence?”, www.psychologytoday.com.