Jak ruszyć z miejsca? 7 kroków do podjęcia dobrej decyzji o zmianie
Jak podejmować decyzje, by ich nie żałować?
Podjąłeś decyzję o zmianie, lecz coś nadal trzyma Cię w miejscu i nie pozwala ruszyć dalej? Chcesz dokonać jakiegoś zwrotu w karierze lub biznesie, ale ciągle masz jakieś “ale”? Przewracasz się z boku na bok, a w głowie kłębią się myśli, które nie dają Ci spokoju, bo wiesz, że powinieneś coś zrobić, a z jakiegoś powodu tego nie robisz?
Stoisz w miejscu i właściwie nie wiesz, z której strony zacząć analizować sytuację, zastanawiasz się nawet czy w ogóle warto myśleć o zmianie?
Czasami czujemy w kościach, że zmiana, do której dążymy “to jest właśnie to”, ale strach przed podjęciem decyzji nas paraliżuje i uniemożliwia działanie, a decyzję odkładamy w nieskończoność.
Boimy się, że będziemy żałować podjętej decyzji, że wybierając jedno, stracimy coś innego – nazywa się to “kosztem alternatywnym”. Jeżeli widzimy zbyt wiele opcji, gubimy się i czujemy jeszcze bardziej sfrustrowani.
Jak zatem sprawić, by zmniejszyć prawdopodobieństwo podjęcia złej decyzji? Co wziąć pod uwagę? Zapraszam Cię do wypróbowania prostej i skutecznej metody, która krok po kroku przeprowadzi Cię przez proces analizy Twojego problemu i wesprze Cię w realizacji Twojego celu.
Prosta metoda podejmowania dobrych decyzji o zmianie
W literaturze z zakresu zarządzania i organizacji możemy znaleźć mnóstwo przydatnych metod podejmowania decyzji, jak np. drzewka i tablice decyzyjne, porównywanie “za i przeciw”, gry strategiczne, symulacje, metody wykorzystujące modele statystyczne i modelowanie matematyczne.
Jeżeli chodzi o mnie, to jestem fanką prostoty i narzędzi, które mogą zostać zastosowane “od zaraz” i jednocześnie są na tyle uniwersalne, że sprawdzą się w wielu sytuacjach i dziedzinach życia.
Dlatego chciałabym Ci zaproponować wypróbowanie prostego i niezwykle skutecznego narzędzia, dzięki któremu dokonasz analizy problemu z szerszej perspektywy i zastanowisz się, co tak naprawdę popycha Cię do zmiany, a co powstrzymuje oraz jak temu zaradzić.
Technika ta nazywa się ANALIZĄ POLA SIŁ i bazuje na teorii pola Kurta Lewina – psychologa, nazywanego ojcem psychologii społecznej. Zajmował się on także psychologią pracy i wprowadzaniem zmian w organizacjach oraz stworzył pojęcie “dynamika grupy”.
Podjęcie słusznej decyzji o wprowadzeniu zmiany w siedmiu krokach
Aby dokonać analizy Twojego problemu wykonaj wymienione poniżej kroki. Weź długopis i kartki papieru lub skorzystaj z gotowego szablonu, który możesz pobrać tutaj:
1. Opisz jak wygląda Twoja obecna sytuacja
Zanim zaczniesz dokonywać analizy, należy zastanowić się nad tym, co jest istotą Twojego problemu i jaki pożądany stan chcesz osiągnąć.
Przeanalizuj na spokojnie: Jak wygląda sytuacja, w której się obecnie znajdujesz? Jakie są fakty? Jakie emocje odczuwasz? Jakie widzisz rozwiązania? Co najgorszego może się wydarzyć? Jaki masz wpływ na daną sytuację? Kto i co jeszcze ma na nią wpływ?
2. Zapisz na środku kartki, jaką zmianę chcesz wprowadzić
Jak chcesz, by Twoja obecna sytuacja się zmieniła? Do jakiej zmiany dążysz? Co jest Twoim celem? Do kiedy chcesz go osiągnąć? Doprecyzuj, na ile możesz opis zmiany, którą chcesz wprowadzić.
3. Wypisz po lewej stronie kartki SIŁY PCHAJĄCE, a po prawej SIŁY HAMUJĄCE
Pamiętasz filmy lub bajki, w których bohater ma nad głową aniołka i diabełka, którzy namawiają go lub odradzają mu jakieś działanie? Ścierają się tam zazwyczaj dobre i złe moce.
Na tym właśnie polega analiza pola sił – chodzi o to, by przyjrzeć się przeciwstawnym biegunom, które albo Cię pchają w kierunku dokonania zmiany albo hamują Twoje działania zmierzające do jej wprowadzenia. Jeżeli stoisz w miejscu, to oznacza, że siły te prawdopodobnie się równoważą. Musisz na nie wpłynąć – zminimalizować te hamujące lub wzmocnić te, które Cię pchają do przodu, by wyjść z impasu i ruszyć dalej!
Wyobraź sobie, że takim aniołkiem, czyli SIŁAMI PCHAJĄCYMI są ludzie, Twoje przyzwyczajenia, ambicje i przekonania, które kierują Cię w stronę Twojego celu, napędzają, wspierają i motywują. Wypisz je wszystkie po lewej stronie, jedną pod drugą.
Z drugiej strony mamy diabełka, czyli SIŁY HAMUJĄCE i blokujące Twoje wysiłki w kierunku zmiany. Zastanów się: co lub kto Cię powstrzymuje i nie pozwala iść dalej? Wypisz je wszystkie po prawej stronie, jedną pod drugą.
4. Oszacuj, jak mocno oddziałuje na Ciebie i Twoją sytuację każda z sił
a) Przypisz każdej z sił pchających i hamujących punkty od 1 do 10, aby ocenić jak bardzo ona na Ciebie oddziałuje (jeden oznacza, że dana siła jest słaba, a 10, że jest naprawdę bardzo mocna).
b) Zsumuj wartości osobno dla każdej kolumny. Które siły przeważają: pchające czy hamujące? A może są w równowadze?
5. Wybierz trzy najmocniejsze siły hamujące
Zastanów się, co możesz zrobić, by je osłabić. Jakie konkretne kroki powinieneś podjąć, by zminimalizować siłę oddziaływania czynników lub ludzi blokujących lub spowalniających Twoje działania? Zapisz te działania.
6. Wybierz trzy najsłabsze siły pchające
Zastanów się, co możesz zrobić, by je WZMOCNIĆ. Jakie konkretne czynności powinieneś podjąć, by zmaksymalizować siłę oddziaływania czynników lub ludzi wspierających Twoje działania? Zapisz je wszystkie.
7. Opracuj PLAN DZIAŁANIA
- Do kiedy wprowadzisz konkretne działania, które wzmacniają Twoje siły pchające i osłabiają siły hamujące?
- W jakiej kolejności najlepiej je podjąć?
- Czy któreś z działań należy podzielić na mniejsze?
- A może dojdziesz do wniosku, że nie warto wprowadzać zmiany?
- Co może Ci stanąć na przeszkodzie? Co z tym zrobisz?
- Kto Cię wesprze?
- Po czym poznasz, że osiągnąłeś cel?
- W jaki sposób się nagrodzisz, gdy już wprowadzisz zaplanowaną zmianę?
Przykład zastosowania – decyzja o awansie
Przyszedł do mnie klient, pracownik bardzo znanej firmy z branży telekomunikacyjnej… Nazwijmy go Piotr. Wydawał się on wypoczęty, uśmiechnięty i zadowolony ze swojej pracy, ale jednak coś go “uwierało”.
ODWLEKANA DECYZJA
W czasie rozmowy okazało się, że od długiego czasu stoi on przed pewną decyzją, którą odwleka. Otóż jego szef zaproponował mu awans, który wiązałby się ze sporą podwyżką, ale również z wzięciem odpowiedzialności za ludzi.
Zadaniem Piotra miały być, oprócz dotychczasowych obowiązków jako specjalisty w swojej dziedzinie, nowe zadania związane z zarządzaniem zespołem: przeprowadzanie rozmów indywidualnych, spotkań grupowych i udzielanie wsparcia mentoringowego, jak również pomoc w wyznaczaniu celów zespołowych i indywidualnych, za pomocą narzędzi coachingowych.
Piotr stwierdził, że bardzo doskwiera mu ta sytuacja, gdyż od roku zwleka z podjęciem nowego wyzwania. Z jednej strony intuicyjnie czuł, że przyjęcie awansu byłoby dobre dla jego kariery. Z drugiej strony, przerażała go perspektywa bliższej pracy z ludźmi, gdyż uważał, że się do tego kompletnie nie nadaje. Zaczął się nawet zastanawiać, czy nie zmienić pracy, by nadal się rozwijać, ale nie miał pomysłu, o jaki rodzaj rozwoju zawodowego mu chodzi, a tak naprawdę uwielbiał swoje miejsc pracy i chciał móc w nim zostać.
PROBLEM
Ustaliliśmy, że Piotr pragnie takiej zmiany w swojej karierze, która umożliwi mu zawodowy i osobisty rozwój w dotychczasowej firmie, a drogą do tego w dotychczasowym miejscu pracy jest awans. Piotr czuł, że warto spróbować swoich sił, natomiast paraliżował go brak wiary we własne siły i to, że nie ma doświadczenia w kierowaniu zespołem i wspieraniu ludzi podczas rozmów indywidualnych. Piotr chciał podjąć decyzję jak najszybciej, najlepiej w trakcie naszej sesji.
Zaproponowałam Piotrowi prześledzenie jego problemu za pomocą analizy pola sił, po to, by wychodząc ode mnie miał już wyklarowaną decyzję co do proponowanego awansu oraz plan działania, który pomoże mu taką zawodową zmianę wprowadzić.
ANALIZA i PLAN DZIAŁANIA
Podczas pracy z narzędziem przeszliśmy wszystkie siedem kroków. Klient podjął decyzję o akceptacji awansu, utwierdził się w niej i opracował dokładny plan działania, by dobrze się przygotować do nowej roli zawodowej.
W czasie pracy okazało się, że Piotr znacznie przeceniał niesprzyjające mu czynniki. Po podsumowaniu ich wartości okazało się, że przegrywały z siłami pchającymi do zmiany.
Piotr zwrócił uwagę na ignorowane wcześniej siły “pchające”: jego mocne strony, ambicje oraz wspierających ludzi w swoim otoczeniu: przyjaciół i współpracowników.
Kilkakrotnie w czasie analizy zdarzyło się, że z zaskoczeniem przypominał sobie, jak wiele doświadczeń i umiejętności oraz wiedzy już posiada. Poza tym, osobami najbardziej mu kibicującymi okazali się być jego współpracownicy, którzy uważali, że Piotr byłby genialnym managerem ze względu na jego cierpliwość, opanowanie, umiejętność słuchania i rozwiązywania problemów. Siłami pchającymi byli także jego szefowie, którzy zauważyli duży potencjał Piotra i zaproponowali mu awans oraz udział w szkoleniach dla kadry zarządzającej.
Dzięki zidentyfikowaniu najbardziej wspierających i hamujących sił, łatwo było ułożyć konkretny plan działania. Aby osłabić siłę hamującą – brak wiedzy na temat metod motywowania i wspierania pracowników, Piotr zdecydował się poprosić o sfinansowanie odpowiedniego szkolenia oraz zakupić książki na temat przywództwa sytuacyjnego oraz coachingu w pracy.
Jeżeli chodzi o inny przykład siły hamującej – brak wiary we własne siły – Piotr postanowił ją zniwelować, pogłębiając świadomość na temat swoich talentów, umiejętności komunikacyjnych i stylów zachowania, np. podczas pracy w zespole. Pomogło mu w tym m.in. wykonanie odpowiednich testów, np. DISC (style zachowania), Belbin Team Roles (role zespołowe) oraz TKI (Thomas-Kilmann Instrument – styl zarządzania konfliktem).
By wzmocnić siłę pchającą, czyli wsparcie współpracowników, Piotr zadecydował, że porozmawia z nimi jeszcze raz, by uzyskać informację zwrotną na temat swoich mocnych stron i konkretnych przykładów ich użycia, które zaobserwowali jego koledzy. Postanowił także jak najszybciej pójść do szefa i zapytać, z jakiego powodu wybrał go na to stanowisko i jednocześnie poinformować o przyjęciu awansu, pod warunkiem, że nadal będzie mógł dużą część swojego czasu pracy poświęcać na zadania, które wykonywał do tej pory.
REZULTAT
Co jest rezultatem tamtej decyzji? Dwa lata na nowym stanowisku, nowe umiejętności i wiedza, rozwinięcie kompetencji miękkich takich jak zdolność aktywnego słuchania, kolejna podwyżka i decyzja o pozostaniu w firmie, ponieważ zapewnia ona możliwości rozwoju i kulturę pracy opartą o wydobywanie z ludzi tego, co najlepsze i wzmacnianie ich potencjału.
Ja sama stosuję analizę pola sił, kiedy muszę podjąć ważne decyzje prywatne lub zawodowe, jak również w pracy z moimi klientami – indywidualnie oraz na warsztatach.
Jeżeli chcesz wykonać analizę Twojego problemu, możesz pobrać DARMOWY formularz wraz z instrukcją wykonania.
CHCĘ WYKONAĆ ANALIZĘ PROBLEMU I PODJĄĆ SŁUSZNĄ DECYZJĘ
7 KROKÓW DO PODJĘCIA DECYZJI. ZANALIZUJ PROBLEM I PODEJMUJ DOBRE DECYZJE!
To DARMOWE narzędzie w formie arkusza roboczego jest dla Ciebie, jeśli chcesz podejmować MĄDRE DECYZJE. Przyda Ci się zwłaszcza, jeśli:
✅ zastanawiasz się, jak podejmować ważne decyzje, by nie żałować
✅ podjąłeś decyzję o zmianie, lecz coś nadal trzyma Cię w miejscu i nie pozwala ruszyć dalej
✅ chcesz dokonać jakieś zmiany w życiu osobistym, karierze lub biznesie, ale ciągle masz jakieś “ale”
✅ przewracasz się z boku na bok, a w głowie kłębią się myśli, które nie dają Ci spokoju, bo wiesz, że powinieneś coś zrobić, a z jakiegoś powodu tego nie robisz
✅ czujesz w kościach, że zmiana, do której dążysz “to jest właśnie to”, ale strach przed podjęciem decyzji paraliżuje Cię i uniemożliwia działanie, a decyzję odkładasz w nieskończoność
✅ stoisz w miejscu i właściwie nie wiesz, z której strony zacząć analizować sytuację, zastanawiasz się nawet, czy w ogóle warto myśleć o zmianie
Klaudia Kałążna
Więcej o mnie