Jak wykorzystać swój potencjał? Wyeliminuj jedno nastawienie, które rujnuje Ci życie

BADANIA, EFEKTYWNOŚĆ OSOBISTA, NARZĘDZIOWNIA, OSIĄGANIE CELÓW, STRESZCZENIA, ZARZĄDZANIE ZMIANĄ

Dzieci, które spadły z księżyca

Zanim odpowiemy na pytanie jak wykorzystać swój potencjał, proszę wyobraź sobie badanie, podczas którego dzieci męczą się z trudną łamigłówką… Część z nich podchodzi do niej w taki sposób, jakby wcale nie widziały porażki, nie załamywały się niepowodzeniami, ale się po prostu uczyły. Wytrwale dążą do rozwiązania i wydają się zadowolone z tego, że ta zagadka daje im możliwość nauki i rozwoju!

Badaczka Carol S. Dweck pomyślała, że te dzieci chyba spadły z księżyca… Zrozumiała, jak bardzo jej własne podejście różni się od nastawienia tych młodych ludzi. Zaczęła się zastanawiać nad tym, jak bardzo mogą nas krzywdzić lub wspierać nasze własne przekonania, które mają ogromny wpływ na ogólne nastawienie do podejmowania różnych działań w życiu.

Carol S. Dweck jest profesorem na Uniwersytecie Standforda i światowej klasy naukowcem, badającym temat motywacji oraz tego, co wpływa na odnoszenie przez ludzi sukcesu.

Po latach zgłębiania tematu nastawień napisała książkę “Mindset. The New Psychology of Success”, wydaną w Polsce pod tytułem: “Nowa psychologia sukcesu” (Muza, Warszawa 2013).

Jej książka w bardzo dogłębny sposób pokazuje temat nastawień zarówno na przykładach badań naukowych, jak i relacji z mediów oraz jej własnych doświadczeń życiowych i co bardzo ważne – określa jak zastosować tę wiedzę w praktyce. Autorka zachęca do tego, by przyjrzeć się sobie i zastanowić nad tym, jakie jest nasze dominujące nastawienie w poszczególnych obszarach życia i zrozumieć, na czym ono polega i jakie niesie ze sobą konsekwencje.

Podaje szereg wskazówek i ćwiczeń, dzięki którym możemy pracować nad zmianą naszego podejścia na co dzień.

Naukowo udowodniona metoda jak wykorzystać swój potencjał

W świecie nauki od lat toczy się debata na temat tego, czy to geny, wychowanie lub inne czynniki mają największy wpływ na to, jak człowiek będzie sobie radził w życiu. Już teraz wiadomo, że natura i czynniki środowiskowe mają na siebie wzajemny wpływ, a ludzki mózg ma znacznie większe możliwości rozwoju i przyswajania wiedzy, niż dotąd sądzono.

Carol S. Dweck podczas wieloletnich badań nad źródłem motywacji i powodami osiągania sukcesu doszła do wniosku, że istnieje związek pomiędzy tym, jakie mamy w wyobrażenie o sobie samym a tym, w jaki sposób funkcjonujemy i działamy.

Wyróżniła dwa rodzaje nastawień, na które składają się zestawy naszych przekonań:

  • nastawienie na trwałość“Przekonanie, że nasze cechy są ustalone raz na zawsze – nastawienie na trwałość – zmusza cię do tego, aby raz po raz udowadniać swoją wartość.” 
  • nastawienie na rozwój: wiara w to, że  możemy się zmieniać i rozwijać nasze cechy poprzez pracę.

Autorka dodała tutaj ważną uwagę: “Czy ludzie wyznający to nastawienie wierzą, że każdy z nas może osiągnąć wszystko, o czym tylko zamarzy – że każdy, kto ma wystarczającą motywację i odpowiednie wykształcenie, może stać się Einsteinem czy Beethovenem? Nie, są jednak przekonani, że pełny potencjał jednostki jest nieznany (i niemożliwy do poznania) i że nie da się przewidzieć, ile każdy z nas zdoła osiągnąć po wielu latach nauki i pełnej entuzjazmu pracy.” 

Według badań ludzie nastawieni na rozwój:

  • potrafią lepiej sobie lepiej radzić z oceną swoich mocnych i słabych stron,
  • potrafią lepiej przekuwać życiowe porażki w sukces,
  • bardziej doceniają wytrwałość,
  • są bardziej elastyczni w obliczu zmian.

W którym świecie chcesz żyć? 

Wyobraź sobie, że możesz wybrać miejsce zamieszkania i zacząć żyć w jednym z tych dwóch światów:

Świat pierwszy: boisz się porażki i ciągle czujesz potrzebę udowadniania innym, jaki to jesteś wspaniały i dobry w tym, co robisz. Każde, nawet niewielkie niepowodzenie to porażka, która urasta do rangi katastrofy, każdy wysiłek świadczy o braku talentu.

Świat drugi: czerpiesz naukę z porażek, które traktujesz jako szansę na rozwój i proces uczenia się; porażką jest raczej brak rozwoju i próbowania realizowania swojego potencjału; wysiłek to sposób na to, by rozwijać swoje uzdolnienia i nabywać wiedzę;

Który świat wybierzesz? Myślę, że większość z nas bez chwili zastanowienia wybrałaby ten drugi.

Carol Dweck podkreśla, że każdy z nas ma WYBÓR, w którym z tych światów będzie funkcjonował.

Jak w praktyce działa zmiana nastawienia?

Nastawienie to zestaw przekonań, a przekonania możemy zmienić i tym samym przejąć kontrolę nad swoim życiem. Tkwienie w nastawieniu na trwałość może mieć naprawdę negatywne skutki i już bardzo dużym sukcesem jest zauważenie, że właśnie taki szkodliwy dla nas zestaw przekonań kieruje naszymi działaniami.

Carol S. Dweck podaje w książce przykłady ze swojego życia, gdy bała się poprosić nauczycielkę o pomoc i łatwo akceptowała porażkę, nie walcząc o swoje. Poddawała się nie wykazując nawet próby wysiłku, by osiągnąć swój cel.

Napisała tak: “W swojej pracy widuję wiele takich dzieci – inteligentnych, na pierwszy rzut oka zaradnych, które jednak stają jak sparaliżowane w obliczu niepowodzenia. A przecież w niektórych naszych eksperymentach wystarczy zrobić jedną prostą rzecz, aby sytuacja zmieniła się na lepsze. One jednak tego nie robią. To są dzieci z nastawieniem na trwałość. Kiedy coś idzie nie tak, czują się bezsilne i stają się nieporadne.”

Carol Dweck o tym, że warto uwierzyć, że możemy poprawić nasze umiejętności

 

Z całego ogromu przykładów badań i doświadczeń, które przytacza autorka książki wybrałam kilka, które pokazują jak nasze nastawienie wpływa na sposób uczenia się i osiąganie rezultatów:

Osiąganie lepszych wyników: nastawienie ludzi na trwałość lub na rozwój powoduje różnice w osiąganych przez nich wynikach; w wielu eksperymentach badacze świadomie wprowadzają ludzi w nastawienie na rozwój. Przykładowo, dzieci, którym mówiono, że mogą się poprawiać i pokazywano im w jaki sposób działa mózg, osiągają lepsze wyniki w szkole.

W innym badaniu powiedziano części pracowników mających wziąć udział w kursie komputerowym, że umiejętność obsługi komputera można rozwijać poprzez praktykę, a drugiej części oznajmiono, że takie umiejętności są wrodzone. Okazało się, że osoby nastawione na rozwój nabierały podczas kursu pewności siebie, natomiast ci, których nastawiono na trwałość, tracili ją.

Badanie fal mózgowych: w laboratorium na uniwersytecie Columbia badano fale mózgowe podczas zadawania trudnych pytań dwóm grup osób: z nastawieniem na rozwój i na trwałość.

Okazało się, że już po podaniu prawidłowych odpowiedzi, gdy przeprowadzający badanie udzielali dodatkowych informacji, służących poszerzeniu wiedzy badanych na dany temat, w grupie osób nastawionych na rozwój odnotowano aktywność mózgu, świadczącą o tym, że są oni skupieni na przyswajaniu wiedzy.

Mózgi osób nastawionych na trwałość uaktywniały się tylko wtedy, gdy oznajmiano im, czy udzielili dobrej lub złej odpowiedzi i nie byli wcale zainteresowani przyswajaniem dodatkowych informacji, nawet gdy źle odpowiedzieli na zadane pytanie.

Nastawienie na rozwój a nie na ocenę: pytano ludzi w różnym wieku: „Kiedy czujesz się mądry?”

Ci, którzy mieli nastawienie na trwałość udzielali takich odpowiedzi:

  • Kiedy nie popełniam żadnych błędów
  • Kiedy zakończę pracę szybko i rezultat jest bez zarzutu
  • Kiedy dla mnie coś jest łatwe, a inni sobie z tym nie radzą

Jak widać, tej grupie badanych chodzi o szybkie rezultaty i dojście do perfekcji, jak również można dostrzec pokusę porównywania się z innymi, krytycznego osądzania  siebie i innych.

Druga grupa, z nastawieniem na rozwój skupiała się stopniowym dochodzeniu do wykształcenia pewnej umiejętności udzielając następujących odpowiedzi:

  • Kiedy zadanie jest naprawdę trudne i muszę się nad nim mocno napracować, ale w końcu zdołam zrobić coś, czego wcześniej nie potrafiłem
  • Kiedy pracuję nad czymś przez długi czas i w końcu zaczynam rozumieć, o co chodzi

Tym osobom nie chodzi o błyskawiczne dojście do perfekcji, tylko o stopniowe nabywanie sprawności: stawianie czoła wyzwaniom i robienie postępów.

Jak to zrobić – czyli jak zmieniać swoje nastawienie, by odpowiednio wykorzystać swój potencjał?

W książce znajdziesz trzy podstawowe sposoby, które pomogą Ci zmieniać swoje nastawienie:

1. WIEDZA: Już sama wiedza na temat tego, że istnieją takie rodzaje nastawień i w jaki sposób oddziałują one na nasz sposób uczenia się i podejmowanie działań wystarcza do tego, by chcieć podjąć świadomą pracę nad sobą i przyjrzeć się temu, w jaki sposób postrzegamy siebie, jakie wyobrażenia na własny temat nosimy.

2. WARSZTATY: uczestnictwo w warsztatach wspomagających zrozumienie istotności zmiany nastawienia oraz tego, w jaki sposób świadomie je kształtować.  Autorka wspomina o warsztatach dla dzieci “Mózgologia”, podczas których tłumaczono dzieciom, jak działa ludzki mózg i jak się zmienia pod wpływem uczenia się nowych rzeczy. W czasie nauki jakiejś umiejętności w mózgu tworzą się nowe połączenia nerwowe. Dzieci, które uczestniczyły w tym programie zyskały wewnętrzną motywację i zaczynały uzyskiwać lepsze wyniki w szkole oraz lepiej się zachowywać.

3ĆWICZENIA: wykonywanie na co dzień prostych ćwiczeń i obserwowanie swojego zachowania bardzo pomaga w zmianie nastawienia. Można np. wyobrażać sobie różne trudne sytuacje i zastanawiać się, co można zrobić, by zastosować nastawienie na rozwój a nie na trwałość.

Przykładowo, człowiek nastawiony na trwałość po oblanym egzaminie zacznie narzekać na wykładowcę, na trudny materiał, podda się i być może spróbuje odreagować poprzez używki, np. alkohol. Osoba z nastawieniem na rozwój wyciągnie wnioski, lepiej zaplanuje swoją naukę, poszuka skuteczniejszych metod przyswajania wiedzy i ze spokojem jeszcze raz podejdzie do egzaminu.

Jeżeli już jakaś nieprzyjemna dla nas sytuacja zajdzie, pani Dweck bardzo podkreśla także wagę konkretnego planowania, a nie tylko “wyobrażania” sobie, co bym zrobił. Należy zaplanować, czas, miejsce, sposób wykonania zadania itp. “Metoda, która się sprawdza, to jasny i konkretny plan: „Jutro podczas przerwy na lunch zrobię sobie kawę, zamknę drzwi gabinetu i zadzwonię na uczelnię”. Albo: „We środę rano, zaraz po wstaniu i umyciu zębów, usiądę przy biurku i zacznę pisać raport”. Albo: „Dziś wieczorem, zaraz po umyciu naczyń po kolacji, usiądę z żoną w pokoju i przeprowadzimy tę dyskusję. Powiem jej: »Kochanie, chciałbym porozmawiać o czymś, co według mnie może sprawić, że będziemy szczęśliwsi«”.

Przykłady ćwiczeń wspierających zmianę nastawienia: 

  • W trudnej sytuacji, w której dopada Cię zniechęcenie, możesz sobie uświadomić, że oto opanowało Cię nastawienie na rozwój i pani Carla S. Dweck radzi: “wyobraź sobie, jak w twoim mózgu powstają nowe połączenia nerwowe, kiedy stawiasz czoło wyzwaniom i zdobywasz nowe umiejętności. Nie rezygnuj.” (Przetestowałam! Naprawdę DZIAŁA!);
  • Jeżeli masz złe samopoczucie, opanowuje Cię przygnębienie, pomyśl o tym, że wysiłek włożony w daną czynność jest konstruktywną, pozytywną siłą, a nie narzędziem tortur! Spróbuj przyjąć nastawienie na rozwój i pomyśleć o tym, co Ci da nauka i pokonanie tych trudności. (Bardzo dobrze działa na mojego męża!)
  • Jeżeli w przeszłości było jakieś zdarzenie, które do dzisiaj Ci ciąży, np. utrata pracy, czy złe wyniki w szkole, pomyśl o tym, że nie definiuje Cię to na zawsze. Zadaj sobie pytania, czego możesz się z tych sytuacji nauczyć i jak możesz je wykorzystać na swoją korzyść, by się bardziej rozwijać? (Praktykuję na co dzień!)

Należy jednak pamiętać, że zmiana nastawienia to niełatwy proces, co podkreśla Pani Dweck: “transformacja charakteru nie przypomina operacji wymiany stawu biodrowego czy kolanowego. Nie polega ona na tym, że stare przekonania są usuwane i zastępowane innymi, lepszymi. Zamiast tego nowe przekonania zajmują miejsce obok starych i kiedy przybiorą na sile, dają ci inne schematy myślenia, odczuwania i działania.”

Zmiana wymaga ciężkiej pracy!

Praca nad zmianą swojego nastawienia, tak samo jak praca nad staniem się ekspertem w jakiejś dziedzinie wymaga ogromnego zaangażowania.

Wywiad z Andersem Ericcsonem o tym, jak ważna jest odpowiednia praktyka i zaangażowanie w procesie nabywania umiejętności

Powiedzenie “praktyka czyni mistrza”, w świetle badań nabiera dodatkowego, głębszego znaczenia. Nie chodzi tutaj jednak o zwykłą, bezmyślną powtarzalność jakichś czynności.

Chodzi o to, by praktykowanie nowych umiejętności było celowe, czyli wykonywane z pełnym zaangażowaniem oraz z nieustannym poprawianiem się dzięki odpowiedniej informacji zwrotnej.

Anders Ericsson, współautor książki “Peak: Secrets from the New Science of Expertise”, mówi o tym, że potrzeba aż dziesięciu tysięcy godzin takiej zaangażowanej praktyki, by stać się ekspertem w jakiejś dziedzinie.

Nie brzmi to zachęcająco, prawda? Ale jeśli masz nastawienie na rozwój, stoisz przed olbrzymią szansą, by tego dokonać, bo będziesz traktował tę drogę jako wspaniałą okazję do nauki, a nie pretekst do rezygnacji z wysiłku. Nie poddasz się przy pierwszych trudnościach, bo będziesz mieć poczucie sensu w Twojej długiej i nie zawsze łatwej podróży.

Wystąpienie Laury Isaac, która przetestowała na sobie ideę praktyki przez 10 000 godzin

Masz wybór

Na zakończenie przywołam fragment książki:

“A co, jeśli ja lubię swoje nastawienie na trwałość? Znając swoje zdolności i umiejętności, wiem, na czym stoję i czego mogę się spodziewać. Dlaczego mam z tego rezygnować?

Jeśli je lubisz, to je sobie zatrzymaj. Ta książka, przedstawiając oba nastawienia i światy, które one kształtują, ma pokazać ludziom, że mają wybór. Chodzi o to, aby każdy z nas mógł zdecydować, w którym świecie woli żyć.”

Ja dokonałam wyboru już dawno temu, a dzięki najnowszym odkryciom naukowym utwierdziłam się w przekonaniu, że warto sobie przypominać na co dzień o tym, które nastawienie w sobie pielęgnujemy. Zmotywuj się, nie bój się ryzyka i możesz wszystko, lecz bez zmiany swojej postawy i nastawienia, to tylko zlepek frazesów z poradników pisanych na kolanie.

Mogą nam one pomóc tylko na chwilę, a potem uciekają w zapomnienie, a my znowu biegniemy bez celu, jak chomik w kołowrotku. Dopóki nie zmienimy systemu przekonań, frazesy z przemówień motywacyjnych oraz złote rady wpadną nam jednym uchem, a wypadną drugim…

Daj mi proszę znać, które z tych dwóch nastawień u Ciebie dominuje? A może zauważasz mieszankę – w pewnych sferach życia bardziej używasz nastawienia na rozwój, a w innych nastawienia na trwałość? Jakie ma to dla Ciebie konsekwencje?

 

Jeżeli zainteresował Cię temat wydobywania z siebie tego, co najlepsze, osiągania sukcesu oraz odkrywania i rozwijania swojego potencjału, sięgnij także po następujące materiały: 

M. Buckigham, “Go Put Your Strengths to Work : 6 Powerful Steps to Achieve Outstanding Performance”, 2010.

B. Carter, “Can 10,000 hours of practice make you an expert?”, BBC NEWS.

C. Dweck, “Mindset – Updated Edition : Changing The Way You think To Fulfil Your Potential”, Little, Brown Book Group, 2017.

K. A. Ericsson, R. Th. Krampe, C. Tesch-Romer, “The Role of Deliberate Practice in the Acquisition of Expert Performance”, Psychological Review 1993, Vol. 100. No. 3, 363-406.

META – ANALIZA BADAŃ: Brooke N. Macnamara, David Moreau, David Z. Hambrick, “The Relationship Between Deliberate Practice and Performance in Sports, “Perspective on Psychological Science”, Volume: 11 issue: 3, 2016 ss. 333-350

A. Ericsson, R. Pool, “Peak: Secrets from the New Science of Expertise”, Eamon Dolan/Mariner Books, 2017

M. Gladwell, “Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu”, Znak, Kraków 2010.

S. Lebowitz, “A top psychologist says there’s only one way to become the best in your field — but not everyone agrees”, Business Insider.

K. Robinson, “The Element: How Finding Your Passion Changes Everything”, Penguin Books Ltd, 2010, SIMON & SCHUSTER.

 

7 KROKÓW DO PODJĘCIA DECYZJI. ZANALIZUJ PROBLEM I PODEJMUJ DOBRE DECYZJE!

To DARMOWE narzędzie w formie arkusza roboczego jest dla Ciebie, jeśli chcesz podejmować MĄDRE DECYZJE. Przyda Ci się zwłaszcza, jeśli:

 

✅ zastanawiasz się, jak podejmować ważne decyzje, by nie żałować

podjąłeś decyzję o zmianie, lecz coś nadal trzyma Cię w miejscu i nie pozwala ruszyć dalej

✅ chcesz dokonać jakieś zmiany w życiu osobistym, karierze lub biznesie, ale ciągle masz jakieś “ale”

✅ przewracasz się z boku na bok, a w głowie kłębią się myśli, które nie dają Ci spokoju, bo wiesz, że powinieneś coś zrobić, a z jakiegoś powodu tego nie robisz

✅  czujesz w kościach, że zmiana, do której dążysz “to jest właśnie to”, ale strach przed podjęciem decyzji paraliżuje Cię i uniemożliwia działanie, a decyzję odkładasz w nieskończoność

✅ stoisz w miejscu i właściwie nie wiesz, z której strony zacząć analizować sytuację, zastanawiasz się nawet, czy w ogóle warto myśleć o zmianie

 

Chcesz otrzymać DARMOWY VIDEO KURS i listy ode mnie, by być na bieżąco?

Listy z darmową wiedzą prosto do Twojej skrzynki!

Otrzymuj wartościowe informacje o najnowszych promocjach, wydarzeniach, szkoleniach oraz wskazówki i darmowe porady. Wyślę Ci także bezpłatny prezent: kurs na platformie edukacyjnej Akademia GroWings. Ten BEZPŁATNY KURS pomoże Ci ruszyć z miejsca w pracy i biznesie, dzięki temu, że zaczniesz mądrze wykorzystywać Twoje mocne strony.

Twoje dane są u mnie bezpieczne, zadbam o nie tak samo dobrze jak o swoje.

Tak, chcę pobrać darmowy kurs i otrzymywać Twoje listy!

Klaudia Kałążna

Klaudia Kałążna

Na co dzień wspieram ludzi, którzy pragną zmiany w zakresie kariery lub własnego biznesu w tym, aby mogli rozwinąć skrzydła, dobrze ustawić nawigację i lecieć w odpowiednim kierunku. Łączę wykształcenie i doświadczenie biznesowe z zamiłowaniem do odkrywania ludzkiego potencjału. W skrócie mogłabym określić siebie w następujący sposób: strateg, doświadczony marketingowiec, certyfikowany trener, business oraz executive coach, z doświadczeniem w środowisku międzynarodowym, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. W przeszłości wykładowca i naukowiec, w międzyczasie ekspert ds. marketingu i handlu międzynarodowego w firmach irlandzkich, obecnie przedsiębiorca.
Więcej o mnie
Klaudia Kałążna